Stichting Driegeleding

Wouter Kamphuis was gastredacteur van het blad Dynamisch Perspectief bij het 2de nummer van 2025.
Naast het samenstellen van dat nummer, schreef hij daarin het volgende artikel over de Sociale driegeleding:

'Laten we ons voorstellen hoe een écht gezonde samenleving eruit ziet'
'Na 100 jaar is het tijd om Doornroosje uit haar slaap wakker te kussen!', vindt Wouter Kamphuis, boer op 't Leeuweriksveld, verwijzend naar de niet gerealiseerde maatschappij-idealen van Rudolf Steiner. Sinds zijn 19e (hij is nu 57) is Wouter gegrepen door diens sociale driegeleding: 'Die vormt hét antwoord op de crisis waarin wij ons bevinden.'

"Steiners sociaalwetenschappelijke inzichten vat ik samen onder de term 'sociale driegeleding'. In mijn woorden: om een gezonde, menswaardige samenleving op te bouwen, moeten de drie gebieden economie, recht en cultuur (ook geestesleven genoemd) duidelijk van elkaar gescheiden worden, opdat elk gebied zich vanuit zijn eigen wetmatigheden kan ontplooien. Alleen doordat ze volledig zelfstandig zijn, kunnen de drie gebieden op een harmonieuze wijze gaan samenwerken (zie tabel). welke tabel
Maar… zo'n driegelede samenleving is nog nergens ter wereld gerealiseerd. Bij een BD-bedrijf, Waldorfschool, therapeuticum of Christengemeenschapskerk kun je een kijkje nemen; een driegelede samenleving kun je op dit moment alleen nog maar in de geest voorbereiden. Dergelijk voorbereidingswerk zie ik als het belangrijkste wat een mens in deze tijd kan doen. De driegeleding is namelijk hét antwoord bij uitstek op de crisis waar we ons in bevinden, en houdt een prachtige belofte voor de toekomst in. Laten we daarom eens een poging wagen om ons voor te stellen: wat zou realisatie van de sociale driegeleding in Nederland voor de landbouw betekenen?

Geestesleven

Eén van de drie gebieden is het geestesleven. Hiertoe behoort alles wat het individu en zijn ontwikkeling betreft: opvoeding en onderwijs, gezondheidszorg, wetenschap, kunst, religie. Als het geestesleven zich volgens zijn eigen wetmatigheden kan ontplooien, wordt in dat gebied van de samenleving vrijheid het leidende principe. Leraren bijvoorbeeld, besturen hun scholen zelf, helemaal onafhankelijk van de staat en de economie. Dergelijk onderwijs zal er volgens Rudolf Steiner toe leiden dat alle talenten die kinderen meebrengen, volledig ontplooid worden. Ik meen dat dan zal blijken dat daar precies voldoende - dus heel veel! - gezonde, krachtige en goed gemotiveerde jonge boeren tussen zitten. Mens worden aan de landbouw - de landbouw vermenselijken, zoals Jan Diek van Mansvelt dat zo mooi uitdrukte, is iets wat velen willen. Het moet alleen wel wakker gekust worden. Het vrije onderwijs leert jonge mensen echt zelfstandig te denken. Eén gevolg daarvan zal zijn dat gaandeweg bij álle consumenten begrip ontstaat voor het grote belang van echt gezonde landbouw.
Wat heel heilzaam is voor de landbouw: de overdracht van boerderijen, van een stoppende boer naar zijn opvolger, zal een zaak worden van het geestesleven. Dat betekent dat je boer wordt vanwege je capaciteiten, niet meer vanwege geldbezit of erfenis."

Het hele artikel lezen?
Hier kunt u dit artikel downloaden als PDF
Het hele nummer inzien kan via deze link.